Marta Eggerth: wczesne lata i narodziny gwiazdy
Wunderkind z Budapesztu: początki kariery
Urodzona w tętniącym życiem Budapeszcie 17 kwietnia 1912 roku, Marta Eggerth już od najmłodszych lat wykazywała niezwykłe talenty artystyczne. Jej matka, śpiewaczka operowa, z pewnością przekazała jej zamiłowanie do muzyki, podczas gdy ojciec, dyrektor banku, zapewniał stabilne fundamenty. Jednak to właśnie sceniczne dziedzictwo okazało się być jej przeznaczeniem. Już w wieku zaledwie 11 lat, Marta zadebiutowała na scenie operetkowej w produkcji „Mannequins”, zachwycając publiczność i krytyków. Jej wyjątkowe zdolności wokalne, które pozwalały jej wykonywać wymagający repertuar koloraturowy, szybko przyniosły jej miano „Wunderkind”, czyli cudownego dziecka. Koncertowała w całej Europie jeszcze jako nastolatka, zdobywając pierwsze szlify i budując fundament pod przyszłą, międzynarodową karierę. Jej wczesne występy były zapowiedzią artystki, która na stałe wpisze się w historię muzyki i kina.
Kariera w Europie: operetka i kino
Europejska scena szybko stała się placem zabaw dla młodej Marty Eggerth. Jej głos, porównywany do najczystszego kryształu, i charyzma sceniczna sprawiły, że kompozytorzy jej epoki, tacy jak Franz Lehár, Fritz Kreisler, Robert Stolz, Oscar Straus i Paul Abraham, tworzyli dzieła specjalnie z myślą o niej. Nazwano ją „The Silver Age of Operetta”, podkreślając jej dominującą pozycję w gatunku, który w tamtych czasach przeżywał swój złoty wiek. Jej talent wokalny szedł w parze z naturalnym talentem aktorskim, co otworzyło jej drzwi do świata filmu. Marta Eggerth zagrała w ponad 40 filmach, występując w pięciu różnych językach: węgierskim, angielskim, niemieckim, francuskim i włoskim. Jej wszechstronność i zdolność adaptacji do różnych ról sprawiły, że stała się rozpoznawalną gwiazdą na wielu europejskich rynkach filmowych, umacniając swoją pozycję jako wszechstronna artystka.
Miłość i kariera: Marta Eggerth i Jan Kiepura
Spotkanie i wspólne życie – para „Liebespaar”
Los połączył Martę Eggerth z innym wielkim talentem sceny muzycznej – polskim tenorem Janem Kiepurą. Ich pierwsze spotkanie miało miejsce na planie filmu „Mein Herz ruft immer nach dir” w 1934 roku. To właśnie tam narodziła się iskra, która przerodziła się w wielką miłość i partnerstwo, zarówno na scenie, jak i poza nią. W 1936 roku Marta i Jan stanęli na ślubnym kobiercu, tworząc jedną z najbardziej rozpoznawalnych i uwielbianych par artystycznych tamtych czasów. Ich związek szybko zyskał miano „Liebespaar” – Pary Miłości, symbolizując nie tylko ich uczucie, ale także harmonijną współpracę artystyczną, która zachwycała publiczność na całym świecie. Ich wspólne życie było pełne pasji, muzyki i nieustającego wsparcia dla wzajemnych karier.
Wspólne występy: „Wesoła Wdówka” i nie tylko
Potwierdzeniem niezwykłej synergii między Martą Eggerth a Janem Kiepurą były ich wspólne występy, które przyciągały tłumy widzów. Szczególnie pamiętne okazały się ich interpretacje „Wesołej Wdówki” Franza Lehára. Tę kultową operetkę zagrali razem ponad 2000 razy w różnych językach, udowadniając, że ich duet jest niezastąpiony. Ich wykonania tej i innych operetek, a także wspólne występy kinowe, na stałe zapisały się w historii gatunku. Fani uwielbiali ich charyzmę, wokalne mistrzostwo i niezaprzeczalną chemię, która sprawiała, że każdy ich wspólny występ był wyjątkowym wydarzeniem artystycznym. Ich partnerstwo na scenie było odzwierciedleniem głębokiej więzi, która łączyła ich w życiu prywatnym, czyniąc ich ikonami operetki.
Marta Eggerth w Hollywood i na Broadwayu
Emigracja do USA i nowe wyzwania artystyczne
W obliczu narastającego antysemityzmu w Europie, Marta Eggerth, która posiadała żydowskie pochodzenie, wraz z mężem Janem Kiepurą podjęła decyzję o emigracji do Stanów Zjednoczonych. Przeprowadzka do USA w latach 40. XX wieku otworzyła przed nią nowy rozdział kariery, pełen nowych wyzwań artystycznych. Amerykański rynek, choć inny od europejskiego, szybko docenił jej talent. Na Broadwayu Marta Eggerth odnalazła swoje miejsce, występując w produkcjach, które zdobywały uznanie krytyków i publiczności. Jej obecność na amerykańskiej scenie była dowodem jej wszechstronności i zdolności do odnalezienia się w nowym środowisku artystycznym.
Współpraca z innymi gwiazdami, np. Judy Garland
W Hollywood Marta Eggerth miała okazję współpracować z innymi wielkimi gwiazdami tamtego okresu. Szczególnie cennym doświadczeniem okazała się jej współpraca z Judy Garland. Marta wystąpiła w dwóch filmach z Judy Garland: „For Me and My Gal” z 1942 roku oraz „Presenting Lily Mars” z 1943 roku. Te produkcje pozwoliły jej zaprezentować swój talent szerszej, amerykańskiej publiczności i udowodnić, że jej miejsce jest wśród największych talentów kina. Jej obecność na planach filmowych u boku tak znanych aktorek jak Garland, tylko potwierdzała jej międzynarodową renomę i wszechstronność jako artystki.
Późne lata i dziedzictwo Marty Eggerth
Powrót na scenę i długowieczność artystyczna
Po śmierci męża, Jana Kiepury, w 1966 roku, Marta Eggerth na kilka lat wycofała się z życia publicznego, potrzebując czasu na żałobę. Jednak jej miłość do sceny i muzyki okazała się silniejsza niż okoliczności. Po okresie przerwy wznowiła karierę, występując w koncertach i pojawiając się w programach telewizyjnych. Jej determinacja i pasja do sztuki pozwoliły jej na imponującą długowieczność artystyczną. W 1999 roku, w wieku 87 lat, Marta Eggerth z dumą stanęła na scenie Wiedeńskiej Opery Narodowej, co było symbolicznym powrotem do korzeni jej kariery. Jej ostatni publiczny występ miał miejsce w 2011 roku, gdy miała 99 lat, co jest absolutnie niezwykłym osiągnięciem świadczącym o jej niezłomnym duchu i oddaniu sztuce.
Uznanie i odznaczenia Marty Eggerth
Niezwykła kariera Marty Eggerth została doceniona licznymi odznaczeniami artystycznymi z Austrii, Niemiec, Polski i Włoch. Jej wkład w kulturę muzyczną i filmową został uhonorowany na najwyższym szczeblu. Wśród licznych wyróżnień znalazły się między innymi Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Republiki Węgier. Te prestiżowe odznaczenia są dowodem uznania dla jej talentu, pracy i znaczenia, jakie wniosła do świata sztuki. Marta Eggerth, urodzona w 1912 roku, zmarła w wieku 101 lat w Rye, Nowy Jork, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo, które wciąż inspiruje kolejne pokolenia artystów i miłośników muzyki.